Dwa tygodnie to akurat wystarczający czas, aby opadły emocje i by można było w miarę obiektywnie podsumować XVI Ogólnopolskie Forum TNBSP. Dzięki partnerstwu i współpracy z Instytutem Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach 21 października 2023 r. spotkaliśmy się na Wydziale Politologii i Dziennikarstwa UMCS. Powodem spotkania był jubileusz 30-lecia założenia TNBSP.
Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem Marszałka Województwa Lubelskiego – Jarosława Stawiarskiego, Wojewody Lubelskiego – Lecha Sprawki, Prezydenta Miasta Lublin – dr. Krzysztofa Żuka, Lubelskiego Kuratora Oświaty – Teresy Misiuk, Dziekana Wydziału Politologii i Dziennikarstwa UMCS – dr. hab. Wojciecha Ziętary, prof. UMCS oraz Dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. KEN w Lublinie, Barbary Rzeszutko.
Patronami medialnymi byli: miesięcznik Biblioteka w Szkole, lubelski oddział TVP oraz Radio Lublin.
Forum sponsorowali: Ergo Hestia – Literacka Podróż Hestii, Księgarnia Tuliszków oraz Ludowidła.pl – folkowy sklep internetowy.
Obsługę przerw kawowych zapewnił Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1 w Lublinie.
Lubelski Oddział był jednym z pierwszych, które się zawiązały. Dlatego podczas otwarcia Forum nie zabrakło kilku wspomnień o początkach, wygłoszonych przez Prezes Oddziału panią Bożenę Milanowską. Wiele miłych słów padło z ust zaproszonych Gościń – pani prof. dr hab. Iwony Hofman – dyrektor Instytutu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach i pani dr hab. profesor UMCS Anity Has-Tokarz; pani Barbary Rzeszutko – dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Pedagogicznej im. KEN w Lublinie; pani Agnieszki Miśkiewicz – Wiceprezes Rady Głównej i Prezes Oddziału TNBSP w Krakowie; pani Elwiry Worzały – Prezes Oddziału TNBSP w Gdyni. List gratulacyjny nadesłała także Lubelska Kurator Oświaty pani Teresa Misiuk. Zawierał on życzenia i wyrazy uznania za dotychczasowe osiągnięcia oraz trud włożony w rozwijanie oświaty w naszym regionie i budowanie potencjału młodych ludzi.
Biblioteki szkolne znajdują się w niezwykle ważnym procesie przemian. Stale szukamy sposobów na podniesienie poziomu czytelnictwa i nadawanie bibliotekom kształtu, który najmocniej współgra z potrzebami i oczekiwaniami naszych użytkowników. Dlatego tytuł forum brzmiał „Biblioteka szkolna – przestrzeń szyta na miarę”. I w takim „krawieckim” duchu zaprojektowaliśmy program naszej konferencji. Dobór prelegentek nie był przypadkowy. Zależało nam, aby przejrzeć się w naukowych badaniach i praktycznym doświadczeniu ważnych postaci z naszego bibliotekarskiego środowiska. Celowo postawiliśmy na lokalnych ekspertów. Sądzimy bowiem, że warto promować mądrych i aktywnych ludzi, którzy są związani z Lubelszczyzną.
Pierwsza część – pod hasłem „Zdjęcie miary” – koncentrowała się na określeniu celu spotkania i postawieniu głównych pytań badawczych. Dlatego jako pierwsza zabrała głos dr hab. Anita Has-Tokarz, profesor UMCS, Kierownik Katedry Informatologii, Bibliologii i Edukacji Medialnej w Instytucie Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach. W wystąpieniu zatytułowanym „Dla kogo szyjemy? – Kim są użytkownicy bibliotek szkolnych?” z charakterystyczną dla siebie przenikliwością i umiejętnością wypunktowania tego, co najistotniejsze, zarysowała obszary funkcjonowania pokolenia alfa – potencjalnych odbiorców działań bibliotek szkolnych w najbliższych latach.
Część druga, pod hasłem „Wzory i materiały do szycia”, była skoncentrowana na podzieleniu się refleksjami o realnych warunkach funkcjonowania bibliotek szkolnych. Pani Iwona Pietrzak-Płachta, nauczycielka bibliotekarka z „Wypożyczalni Skrzydeł” – biblioteki Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w podlubelskim Pliszczynie, a przede wszystkim Nauczycielka Roku 2022 zaprezentowała temat „Biblioteka w zmianie. O przestrzeni i funkcji biblioteki w strukturze szkoły. Refleksje Nauczyciela Roku po okresie sprawowania funkcji”. Jak zwykle – dodała nam skrzydeł i zainspirowała do podejmowania działań, które sprawią, że biblioteki będą się stawały coraz piękniejsze, mocniej wspierające naszych czytelników, a tym samym przyczyniające się do podnoszenia jakości pracy szkoły.
Doradczyni metodyczna LSCDN, pani Joanna Tarasiewicz, w szczery i niezwykle konkretny sposób zabrała głos na temat „Bibliodoradca prawdę ci powie – o szkoleniach, środowisku i grupie – słodko-gorzko”. Co ważne, mimo przykładów niekomfortowych sytuacji dotykających nasze środowisko, wystąpienie to miało w sobie powiew nadziei i wspierający wydźwięk.
Jedyną prelegentką spoza lubelskiego podwórka była pani Klara Sielicka-Baryłka – menadżerka ds. Otwartej Edukacji, Wikimedia Polska. Jej wystąpienie „Biblioteki w szkołach i dla szkół w innych krajach – na podstawie badań i doświadczeń” było niezwykle ożywcze zarówno w zakresie organizacji bibliotek jak i ich wystroju, czy podejmowanych przez nie inicjatyw.
Idee zawarte w wystąpieniach silnie poruszyły uczestników zgromadzonych na sali. Stworzyliśmy zatem możliwość swobodnej wymiany myśli podczas przerwy kawowej przygotowanej przez uczniów i uczennice klasy o kierunku cukiernik i obsługiwanej przez uczennice klasy 3c (kierunek kelner) Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 1 w Lublinie pod opieką pań: Moniki Wieczorek-Konarskiej, Doroty Kamińskiej i Katarzyny Horbowskiej.
Tuż po przerwie miało nastąpić spotkanie „Szyte grubymi nićmi – Od linii do neurolinii, czyli o neurografice słów kilka”. Prowadzącą miała być pani Lilia Potonia, arteterapeutka, psycholożka, psychoterapeutka Gestalt, pracująca indywidualnie oraz z grupą, wykorzystująca sztukę w różnych jej formach. Niestety potężna awaria Internetu (która postanowiła wystawić na próbę bibliotekarską kreatywność i umiejętność zachowania zimnej krwi w trudnych warunkach) uniemożliwiła połączenie. Rada programowa podjęła decyzję o przeniesieniu tego spotkania na inny termin. Dzięki temu uczestnicy, którzy zdecydowali się na udział w formie on-line mieli szansę uczestniczyć w wykładzie aktywizującym „Fastrygowanie – Praca biblioteki z uczniami ze Specjalnymi Potrzebami Edukacyjnymi”, prowadzonym przez panią Mirosławę Bąk, terapeutkę integracji sensorycznej z terapią ręki, trenerkę umiejętności społecznych, nauczycielkę bibliotekarkę ze Szkoły Podstawowej nr 52 w Lublinie. Dzięki wykładowi pani Mirosławy Bąk zapewne wiele osób uświadomiło sobie, jak doniosłą rolę może i powinna odgrywać biblioteka w szkole, jak bardzo możemy wyrównywać szanse, jak bardzo egalitarny charakter ma nasza przestrzeń i jak bardzo wspierająca bywa nasza obecność. I mamy nadzieję, że ponad 120 zapisanych osób uznało to za satysfakcjonującą rekompensatę za niemożność uczestniczenia w forum w czasie rzeczywistym. Podjęliśmy bowiem decyzję, że zamiast streamingu bez gwarancji stabilności połączenia, bezpieczniej i korzystniej będzie zarejestrować obrady i udostępnić ich zapis osobom, które zgłosiły się na Forum on-line. W tym miejscu szczególne podziękowania należą się panu Dariuszowi Noskowiczowi z Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. KEN w Lublinie, który wspierał informatycznie nasze obrady.
Przed zakończeniem transmisji dokonaliśmy też losowania nagród niespodzianek. Nasz sponsor Ergo Hestia – Literacka Podróż Hestii obdarował nas kilkoma zestawami książek, które brały udział w tegorocznym konkursie Literacka Podróż Hestii. Otrzymane zasoby zostały podzielone pomiędzy uczestników formuły stacjonarnej, a część z nich została rozlosowana.
Po wręczeniu nagród zakończyliśmy forum dla uczestników on-line i udaliśmy się na obiad.
Posileni i pełni energii uczestnicy mogli skorzystać z części warsztatowej forum, pod hasłem „W pracowni”. Została ona podzielona na dwie części, trwające 90 minut każda. Część pierwsza nazwana „Maszyna do szycia” umożliwiała uczestnictwo w jednym z dwóch zaproponowanych warsztatów.
„Ściegi ozdobne – Tworzenie materiałów promocyjnych na biblioteczne media społecznościowe w Canvie” – mimo trwających kłopotów z Internetem – z ogromnym poświęceniem poprowadziły je panie Urszula Cygan i Anna Wiśniewska, nauczycielki bibliotekarki ze Szkoły Podstawowej nr 7 w Świdniku.
„Stebnówka – Rozwijanie aktywności czytelniczej poprzez książki interaktywne i z rozszerzoną rzeczywistością” – tu w realne spotkanie książkowo – wirtualne zabrała nas pani Katarzyna Kapek, Prezes Lubelskiego Koła Polskiego Towarzystwa Biblioterapeutycznego, nauczycielka bibliotekarka z Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. KEN w Lublinie.
Krótki oddech podczas przerwy kawowej i kolejna porcja warsztatów pod hasłem „Chwytacz z bębenkiem”.
„Rękodzieło artystyczne – Twórz, eksperymentuj, wyrażaj siebie – warsztaty tworzenia obrazów metodą transferu”– Maria Wójcik i Agata Gąsior, nauczycielki bibliotekarki z Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. KEN w Lublinie pokazały nam niezwykły sposób na to, jak stać się artystą za pomocą gąbki, wody, suszarki do włosów i cierpliwego oraz uważnego pocierania czystej kartki papieru ;).
„Łańcuszkowym ściegiem – O nietypowych książkach dla dzieci” – dr Małgorzata Centner-Guz, Katedra Wczesnej Edukacji w Instytucie Pedagogiki UMCS, wraz ze swoją ogromną walizką pełną literackich i nie tylko ciekawostek i pomocy do pracy z dziećmi, wyczarowała niezwykły, inspirujący klimat. Uczestnikom trudno było się rozstać z magią literatury i osobowością Prowadządzej.
Jest nam niezwykle miło, że w naszej stacjonarnej formule forum zdecydowało się wziąć udział 40 osób. W szczególny sposób dziękujemy gościom i gościniom spoza Lublina: pani Lilianie Majdzie-Niezgodzie – skarbnikowi w Radzie Głównej TNBSP (Wiceprezes Oddziału TNBSP w Krakowie), pani Monice Dżugan – zastępcy sekretarza w Radzie Głównej (Prezes Oddziału TNBSP w Szczecinie) oraz panu Andrzejowi Worzale z Oddziału TNBSP w Gdyni.
W konferencji brały udział także przedstawicielki lubelskiego środowiska akademickiego: pani dr Renata Malesa – adiunkt w Katedrze Informatologii, Bibliologii i Edukacji Medialnej Instytutu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach na Wydziale Politologii i Dziennikarstwa UMCS, oraz pani dr Grażyna Piechota – adiunkt dydaktyczny w Katedrze Informatologii, Bibliologii i Edukacji Medialnej Instytutu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach na Wydziale Politologii i Dziennikarstwa UMCS.
Nad sprawnym i zgodnym z przewidzianym programem przebiegiem Forum czuwała sekretarz Lubelskiego Oddziału TNBSP – pani Ewa Ziembowicz (pod samozwańczym tytułem Cerbera Czasowego).
Na szczególne wyróżnienie zasługują też dekoracje na korytarzu przed aulą. Ich projektantkami i wykonawczyniami były panie Urszula Cygan, Anna Wiśniewska, Bożena Milanowska i Justyna Legocka (sympatyczka Towarzystwa). Sceneria zachęcała do robienia sobie zdjęć, wywoływała uśmiech i poczucie odprężenia. To był naprawdę świetny pomysł!
Kiedy zakończyły się już wszystkie działania teoretyczno-praktyczne przyszedł czas na Owerlok wieczorny – towarzyskie spotkanie, nastawione na „Nawijanie nici na szpulkę” – wspólne wyjście do Cafe Qulturalna i pogaduchy przy ciastku i kawie. W bardzo miłym gronie mieliśmy szansę lepiej się poznać, bardzo dobrze zjeść i uspokoić emocje po całym dniu nasiąkania wiedzą i pozytywnymi emocjami. Rozmowom nie było końca do późnych godzin…
A dla wytrwałych, w niedzielę 22 października 2023 od godziny 10.00 zaplanowano kolejną atrakcję – Zygzakowatym ściegiem, czyli spacer z przewodnikiem po Lublinie. Po najciekawszych zakątkach Starego Miasta oprowadziła chętnych pani Barbara Klepacka, licencjonowana przewodniczka po Lublinie oraz nauczycielka bibliotekarka z Zespołu Szkół Nr 1 im. Władysława Grabskiego w Lublinie. Planowana, dwugodzinna przechadzka znacznie się przeciągnęła. Uczestnicy z uwagą oglądali ciekawe miejsca i słuchali anegdot o znanych ludziach, związanych z Lublinem.
Wyraźnie widać, że organizatorzy forum postarali się wyciągnąć z rękawa wszystkie asy i pokazać potencjał Lublina zarówno w sensie architektonicznym, jak i w zakresie posiadanych zasobów ludzkich. Mamy nadzieję, że okruchy dobrych wspomnień będą przechowywane w sercach uczestniczek i uczestników, a my wkrótce znów się spotkamy i jak widać – najlepiej wybierać formułę stacjonarną!
Ewa Ziembowicz, sekretarz Oddziału
